-
pejoratywizacja znaczeń wyrazów23.01.201423.01.2014Według Etymologicznego słownika języka polskiego Andrzeja Bańkowskiego słowo pierdolić było przed XIX wiekiem „słowem całkiem «przyzwoitym», używanym i w salonach (dla eufonii swojej)”, co poparto cytatem z Józefa Wybickiego. Czy są w języku polskim inne słowa, które z biegiem czasu nabrały odcienia wulgarnego, nie zmieniając przy tym znaczenia?
-
protetyczne że27.12.201227.12.2012Mam pytanie dotyczące zdań ze Słownika wyrazów trudnych i kłopotliwych (ss. 362–363):
Kiedy żeśmy przyszli nad morze, pogoda zaczęła się psuć.
Dopiero żeście przyszli i już chcecie uciekać?
Czy zdanie te byłyby prawidłowe w takiej formie:
Kiedyżeście przyszli nad morze?
Dopierożeście przyszli i już chcecie uciekać?
Prawidłowe jest przecież inne zdanie:
Gdzieżeście się podziewali tyle czasu?
-
w Podkarpackiem22.11.200222.11.2002Często słyszy się w telewizyjnej pogodzie zkończenia województw: w warszawskiem, krakowskiem, podkarpackiem. Jestem z Małopolski i nigdy nie słyszałem, żeby ktoś tak tego typu wyrazy wymawiał. Nie ma tego -kiem, -giem, tylko formy w podkarpackim, pomorskim. Jak powinno być właściwie? Czy obie formy są poprawne? Która ewentualnie jest ogólnopolska? Dziękuję!
-
przyczyny obiektywne2.06.20032.06.2003Coraz częściej słyszę wyrażenie przyczyna obiektywna, mające oznaczać przyczynę niezależną. Czy jest to poprawne zastosowanie przymiotnika obiektywny?
-
Serbska miejscowość Bela Crkva12.07.201912.07.2019Od dawna nie potrafię znaleźć odpowiedzi na pytanie o odmianę dwuczłonowych słowiańskich nazw miejscowości zawierających w sobie przymiotnik. Jak dla przykładu wyglądałaby deklinacja nazwy serbskiej miejscowości Bela Crkva? Oczywiście, kiedy nazwa danego miejsca znana jest językowi polskiemu (np. Jeziora Plitwickie), problem zdaje się nie istnieć, ale co robić w sytuacji, kiedy nie ma polskiego odpowiednika nazwy? Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.
-
meteorolog i synoptyk23.10.200623.10.2006Jak to jest z meteorologiem i synoptykiem? Przejrzałem definicje w różnych słownikach i najogólniejsze podsumowanie może być takie, że w ich świetle meteorolog to ktoś, kto przewiduje pogodę, a synoptyk to meteorolog, który przewiduje pogodę – czyli definicja synoptyka sugeruje, że meteorolog jest szerszym pojęciem, ale definicja meteorologa sugeruje, że to to samo.
-
Następne 12 godzin czy następnych 12 godzin?
28.09.202028.09.2020Często słyszymy: prognoza pogody na następne 12 godzin, zarażonych jest kolejne 168 osób. Czy nie powinno być: prognoza pogody na następnych 12 godzin, zarażonych jest kolejnych 168 osób. Proszę o wyjaśnienie problemu.
-
Odmieniamy Olešnice, Police, Sušice i Kopřivnice4.03.20204.03.2020Szanowni Państwo,
w języku czeskim są nazwy miejscowości, która w mianowniku kończy się na -ice i są w rodzaju żeńskim i w liczbie pojedynczej, np. ta Opavice (w dialekcie morawskim ta Opavica, po polsku ta Opawica), ta Ostravice (w dialekcie morawskim ta Ostravica, po polsku ta Ostrawica), ta Olešnice, ta Police, ta Sušice, ta Kopřivnice itd. Jaka jest odmiana tych nazw w języku polskim? Czy jest ta Olešnice i w tej Olešnicy?
-
Przecinek po wtrąceniu10.11.201510.11.2015Bardzo proszę o rozstrzygnięcie, czy potrzebny jest przecinek w następujących zdaniach:
- Słyszał rozdrażnione wołanie kapitana: „Co? Co?” (,) oraz wytężony, ochrypły głos bosmana: „[…]”.
- Wołał świeżym, donośnym głosem: „Szybciej, chłopcy, do pomocy!” (,) i dyrygował robotą, mówiąc sobie w duszy: „Tego się właśnie spodziewałem”.
- Każdy bez wyjątku zawierał zdanie: „Mamy w tej podróży doskonałą pogodę” (,) lub podobne stwierdzenie w tym sensie.
-
temperatura8.02.20088.02.2008W prognozach pogody podawanych w TV „pogodynki” chyba wszystkich stacji mówią: temperatury w Polsce lub Jutro temperatury będą zróżnicowane itp. Wg mnie jest to błąd, gdyż temperatura występuje jedynie w liczbie pojedynczej, posiada natomiast różne wartości. Czy mam rację?
Kazimierz Zbyszewski